Περίληψη

Η μελέτη της συναισθηματικής κατάστασης των αθλητών έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον πλήθος μελετητών η οποία μπορεί να παρέχει χρήσιμες πληροφορίες στην προσπάθεια βελτίωσης της συναισθηματικής κατάστασης αλλά και της απόδοσης του αθλητή. Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να εξετάσει τη σχέση μεταξύ των θεωριών των μεταστροφών, της πολυδιάστατης θεωρίας άγχους και του προσανατολισμού στόχων καθώς και τις μεταβολές με βάση τη θεωρία των μεταστροφών, του αγωνιστικού άγχους και της αυτοπεποίθησης πριν και κατά τη διάρκεια του αγώνα. Στη μελέτη αυτή συμμετείχαν 385 αθλητές/τριες ατομικών αθλημάτων (M = 19.73 έτη, SD = 4.17), ενώ η αγωνιστική τους εμπειρία ήταν έως 22 έτη (Μ = 7.08 έτη, SD = 3.43). Οι αθλητές/τριες σε ουδέτερες συνθήκες συμπλήρωσαν το Ερωτηματολόγιο Αθλητικού Προσανατολισμού στο Έργο και στο Εγώ (ΕΑΠΕΕ) (Duda 1992; Καρτερολιώτης & Σταύρου, 1996). Ακολούθως, μια μέρα και μία ώρα πριν συμπλήρωσαν το Ερωτηματολόγιο Αγωνιστικού Άγχους Κατάστασης-2 (ΕΑΑΚ-2) (Martens et al., 1983; Martens et al., 1990; Κάκκος, 1994; Σταύρου, 2001) σύμφωνα με το πως αισθάνονταν τη συγκεκριμένη στιγμή, ενώ αμέσως μετά τον αγώνα συμπλήρωσαν το ΕΑΑΚ-2 και την Κλίμακα Τελικής/Παρατελικής Κατάστασης (ΚΤ/ΠΚ) (Calhoun, 1995; Calhoun & O’Connell, 1995) σύμφωνα με το πως αισθάνονταν κατά τη διάρκεια του αγώνα. Οι αθλητές/τριες σε τελική κατάσταση εκτίμησαν το αγωνιστικό άγχος περισσότερο ως διευκολυντικό, έναντι των αθλητών σε τελική κατάσταση. Με βάση το ορθογώνιο μοντέλο της θεωρίας των μεταστροφών, οι αθλητές/τριες σε κατάσταση ενθουσιασμού εμφάνισαν τη θετικότερη συναισθηματική κατάσταση (χαμηλό άγχος, υψηλή αυτοπεποίθηση), ενώ οι αθλητές/τριες σε ανία εμφάνισαν υψηλό άγχος και χαμηλή αυτοπεποίθηση. Τα αποτελέσματα της διασταυρωμένης ταξινόμησης μεταξύ των ορθογωνίων μοντέλων του προσανατολισμού στόχων και της θεωρίας των μεταστροφών υποστήριξε ότι σχετίζονται μεταξύ τους. Συμπερασματικά, η συναισθηματική κατάσταση των αθλητών, όπως αυτή εξετάστηκε με βάση τη θεωρία των μεταστροφών σχετίζεται με τον προσανατολισμό στόχων τους. Επίσης η τελική, όσο και η παρατελική υπεροχή των αθλητών διαφοροποιεί τόσο την ένταση του άγχους και της αυτοπεποίθησης, όσο και την υποκειμενική αξιολόγησή τους σχετικά με την επίδραση τους στην απόδοση του αθλητή. Τα ευρήματα της μελέτης παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες σε αθλητές, προπονητές και αθλητικούς ψυχολόγους στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης ψυχολογικής προετοιμασίας.

Λέξεις  κλειδιά: τελική – παρατελική κατάσταση, αγωνιστικό άγχος, αυτοπεποίθηση, προσανατολισμός στόχων

Telic – paratelic state: Differences in athletes’ competitive emotional state and goal orientation

Pachatouridi I., Stavrou N., Psychountaki M., & Dania A.

School Of Physical Education and Sport Science National and Kapodistrian University of Athens

Abstract

The purpose of the present study was to examine the athletes’ competitive state anxiety and self-confidence based on reversal theory, multidimensional anxiety theory, and goal orientation theory. Three hundred end eighty five (385) athletes participating in individual sports volunteered to participate in the study, ranging in age from 16 to 38 years old (M = 19.73, SD = 4.17). The athletes had an average competitive experience of approximately 7 years (Μ = 7.08 έτη, SD = 3.43). Based on the purpose and the research hypotheses of the study, the athletes filled in the following self-report instruments: the Task and Ego Sports Orientation Questionnaire (Duda 1992; Karteroliotis & Stavrou, 1996) based on how they usually feel, the Competitive State Anxiety Inventory-2 (Kakkos, 1994; Martens et al., 1983; Martens et al., 1990; Stavrou, 2001) one day and one hour before the competition based on how they felt during the time of completion. Finally, the athletes just after the competition filled in the Competitive State Anxiety Inventory-2 and the Telic/Paratelic State Instrument (Calhoun, 1995; Calhoun & O’Connell, 1995), according to how they felt during the competition. A negative correlation emerged between the factors of Telic/Paratelic State Instrument and cognitive anxiety. The athletes in a telic state evaluated competitive anxiety as more facilitative. Based on the reversal theory orthogonal model, significant differences were revealed in athletes’ anxiety and self-confidence intensity and directions. The athletes in the excitement state showed the most positive emotional state (low anxiety, high selfconfidence), while athletes in boredom state showed the most negative emotional state. Cross-tabulation analysis showed that athletes’ goal orientation and reversal theory orthogonal models are related. Athletes’ emotional state, based on the reversal theory, is related to the athletes’ goal orientation. In addition, the telic and the paratelic dominance of the athletes differentiates both the intensity and the direction of anxiety and selfconfidence. The findings provide significant information to coaches and sport psychologists to assist them in the construction of relevant psychological preparation programs.

Key words: reversal theory, anxiety, self-confidence, goal orientation

For full text in .pdf, click here